بنا بر اعلام دبیرخانه شانزدهمین دوره جایزه کتاب سال دفاع مقدس، از میان 108 عنوان کتاب گروه «نقد و پژوهش فرهنگی»، هیأت داوران 8 عنوان را شایسته حضور در مرحله نهایی دانسته و به عنواننامزدهای دریافت این جایزه معرفی کردند. این آثار، به ترتیب حروف الفبای عناوین آنها، عبارتند از:

آیت‌الله نورمفیدی و دفاع مقدس   احمد خواجه‌ نژاد   ناشر: پیک ریحان   سال نشر: 1390	از بردیه تا ساریه   سیدحسن میری؛ عباس شاكری‌ زاده ابیانه   ناشر: دانشگاه شهید بهشتی   سال نشر: 1390
بررسی ابعاد حقوقی جنگ عراق علیه ایران   سید داود آقایی   ناشر: پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس   سال نشر: 1392	جامعه‌شناسی جنگ   علیرضا شایان‌مهر   ناشر: جامعه‌شناسان   سال نشر: 1391
جامعه شناسی جنگ   بیژن زارع   ناشر:جهاد دانشگاهی، واحد تربیت معلم   سال نشر: 1391	دفاع مقدس و قدرت نرم   محمد جانی‌پور   ناشر: دانشگاه امام صادق (ع)   سال نشر: 1390
دیدگاه   علی رجبلو، فرانک جمشیدی   ناشر: سوره مهر   سال نشر: 1392	شرح قفص    علی خاجی   ناشر: پیام آزادگان    سال نشر: 1391
صنعت نفت و مدیریت بحران در دوره جنگ  تحمیلی  مرتضی شمس، سیدمجید جدی، حسین حسینی ناشر: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی  سال نشر: 1390	مدیریت دفاعی بر اساس ارزشهای دوران دفاع مقدس   مجتبی اسکندری، احمد جعفری  ناشر: پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس  سال نشر: 1392
نام‌آورد    علیرضا کمری   ناشر: سوره مهر   سال نشر: 1390

1. آیت‌الله نورمفیدی و دفاع مقدس/ احمد خواجه‌ نژاد (پیک ریحان: 1390)

2.  از بردیه تا ساریه: آموخته‌هایی از بازسازی پس از سوانح، تجربه بازسازی روستاهای جنگزده خوزستان/ سیدحسن میری؛ عباس شاكری‌ زاده ابیانه (دانشگاه شهید بهشتی: 1390)

3.  بررسی ابعاد حقوقی جنگ عراق علیه ایران/ سید داود آقایی (پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس: 1392)

4.  جامعه‌شناسی جنگ/ علیرضا شایان‌مهر (جامعه‌شناسان: 1391)

5.  جامعه‌شناسی جنگ: تحلیل جامعه‌شناختی سازگاری مهاجران در مقصد/ بیژن زارع (جهاد دانشگاهی، واحد تربیت معلم: 1391)

6.  دفاع مقدس و قدرت نرم/ محمد جانی‌پور (دانشگاه امام صادق (ع): 1390)

7.  دیدگاه: پنج گفتار در باب تاریخ فرهنگی با نگاهی به جنگ ایران و عراق/ علی رجبلو، فرانک جمشیدی (سوره مهر: 1392)

8.  شرح قفص/ علی خاجی (پیام آزادگان: 1391)

9.  صنعت نفت و مدیریت بحران در دوره جنگ تحمیلی: بررسی موردی منطقه نفت‌خیز جنوب/ مرتضی شمس، سیدمجید جدی، حسین حسینی (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی: 1390)

10. مدیریت دفاعی بر اساس ارزشهای دوران دفاع مقدس/ مجتبی اسکندری، احمد جعفری (پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس: 1392)

11. نام‌آورد (دفتر 2: بیست مقاله و گفتار درباره مطالعات نشانه‌شناختی جنگ، دفاع مقدس)/ علیرضا کمری (سوره مهر: 1390)

گفتنی است «گروه نقد و پژوهش فرهنگی» از تنوع منابع مطالعاتی برخوردار است و نقد و بررسی‌ها و پژوهش‌هایی که به حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی، همچون جامعه‌شناختی، دینی، حقوقی، اقتصادی،روانشناختی، آموزش و پرورش و ... مربوط است در این گروه جای گرفته‌اند.

شایان ذکر است بر اساس آیین‌نامه این جایزه، در صورت کسب امتیاز لازم در دور نهایی داوری، از هر گروه حداکثر یک عنوان کتاب، به عنوان برگزیده و سه عنوان کتاب، شایسته تقدیر معرفی خواهد شد.