بنا بر اعلام دبیرخانه شانزدهمین دوره جایزه کتاب سال دفاع مقدس، از میان 36 عنوان کتاب گروه «نقد و پژوهش ادبی»، هیأت داوران 8 عنوان را شایسته حضور در مرحله نهایی دانسته و به عنواننامزدهای دریافت این جایزه معرفی کردند. این آثار، به ترتیب حروف الفبای عناوین آنها، عبارتند از:

آغازی دیگر   محمدرضا سرشار   ناشر:صریر   سال نشر: 1392	ادبیات داستانی جنگ و دفاع مقدس و قابلیت‌های بهره‌گیری از آن در رسانه ملی   محمد حنیف   ناشر: سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، مرکز تحقیقات   سال نشر: 1391
بر سمند خاطره    محمدرضا ایروانی   ناشر: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس   سال نشر: 1390	بیداری کلمات   جواد محقق   ناشر: روایت فتح   سال نشر: 1390
تجلی اسطوره مذهبی در شعر انقلاب اسلامی   سکینه برناکی   ناشر:حبله‌رود   سال نشر: 1392	زن در ادبیات جنگ   الهام ولایتی   ناشر: نامه پارسی   سال نشر: 1392
فرهنگ داستان‌نویسان دفاع مقدس    مهدی خادمی کولایی   ناشر: نشر شاهد    سال نشر: 1391	گام نهادن بر شیب تند     احمد شاکری    ناشر: خانه کتاب     سال نشر: 1391

1. آغازی دیگر: داستان‌ها و نقد داستان‌های برگزیده پنج دوره جایزه ادبی یوسف/ محمدرضا سرشار (صریر: 1392)

2. ادبیات داستانی جنگ و دفاع مقدس و قابلیت‌های بهره‌گیری از آن در رسانه ملی/ محمد حنیف (سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، مرکز تحقیقات: 1391)

3. بر سمند خاطره: نگاهی تازه به خاطره‌نویسی و بررسی و نقد خاطرات آزادگان جنگ تحمیلی و خاطره‌نگاشته دا/ محمدرضا ایروانی (بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس: 1390)

4. بیداری کلمات: بررسی و تحلیل شعر مقاومت/ جواد محقق (روایت فتح: 1390)

5. تجلی اسطوره مذهبی در شعر انقلاب اسلامی با محوریت اشعار علی معلم، علی موسوی‌گرمارودی، علیرضا قزوه، محمدجواد محبت/ سکینه برناکی (حبله‌رود: 1392)

6. زن در ادبیات جنگ/ الهام ولایتی (نامه پارسی: 1392)

7. فرهنگ داستان‌نویسان دفاع مقدس: 1359 تا 1389/ مهدی خادمی کولایی (نشر شاهد: 1391)

8. گام نهادن بر شیب تند: گفتارهایی درباره ادبیات داستانی دفاع مقدس/ احمد شاکری (خانه کتاب: 1391)

گفتنی است از آنجا که یکی از عناوین آثار برگزیده (بیداری کلمات) متعلق به دبیر علمی این جایزه است ایشان، قبل از بررسی آثار، آن را از گروه کنار گذاشتند. با این حال از آنجا که مطابق آیین‌نامه جایزه،مبنی بر «چنانچه کتابی، قبلاً در سایر جوایز ملی و کشوری، که به طور رسمی در چارچوب قوانین جاری جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌شوند، مقام کسب کرده باشد، بدون ارزیابی اولیه (مرحله ریزش) به مرحله نهایی این جایزه راه پیدا می‌کند»، و این کتاب قبلاً «برگزیده دومین دوره جشنواره بین‌المللی کتاب مقاومت» شده است، مطابق صلاحدید «سازمان هنری و ادبیات دفاع مقدس» (متولی جایزه)، در میان نامزدهای جایزه قرار گرفته است.

شایان ذکر است بر اساس آیین‌نامه این جایزه، در صورت کسب امتیاز لازم در دور نهایی داوری، از هر گروه حداکثر یک عنوان کتاب، به عنوان برگزیده و سه عنوان کتاب، شایسته تقدیر معرفی خواهد شد.