در طول تاریخ پرفراز و نشیب كشورمان، جنگ های زیادی داشته ایم. ملت ها و اقوام فراوانی از شرق و غرب و شمال و جنوب به ما حمله كرده اند و ما هم ناچار به دفاع شده ایم. گاهی ترك ها و عرب ها و زمانی روس ها و افغان ها و دیگر اقوامی كه در همسایگی ما خیمه بر خاك داشتند، بر خان و مان ما هجوم آورده اند، اما تهاجم بیرونی، تنها به همسایه ها اختصاص نداشته و بارها دولت های زورگوی زمان های مختلف نیز به بهانه های ریز و درشت، خاك ما را اشغال كرده اند و انواع قحطی و بیماری و ناامنی را در این سرزمین دامن زده اند.

مغول ها كه به تعبیر آن بزرگ؛ «آمدند و كشتند و سوختند و خوردند و بردند.» همسایه ما نبودند. اما چون گله های عظیم ملخ از صحرای وسیع گُبی گذشتند و سر راهشان هر چه آبادی و آزادی بود، ویران كردند و از بین بردند و سال ها در بخش وسیعی از ایران و سند و هند حكومت كردند.

پرتقالی ها و انگلیسی ها و دیگر اقوام اروپایی و ینگه دنیایی هم همسایه نبودند، اما كشور ما از چكمه سربازان آن ها هم در امان نماند. یعنی ایران همواره در معرض ویرانی های كوچك و بزرگ قرار داشته و هر بار هم قطعه ای از آن كنده شده و زیر سلطه دولتی دیگر رفته و ملت ما را كوچك تر كرده است. آخرین قطعات از دست رفته این آب و خاك «اروند» و «بحرین» است كه در دوره پهلوی از ایران جدا شد.

گویا جنگ، آفتی ست كه سرشت و سرنوشت بشر با آن عجین شده و او را از آن گُریزی نیست. چه سود كه تو جنگ طلب نباشی و دم از صلح بزنی؟ واقعیت این است كه همواره قلدرهای زیاده خواهِ طمعكارِ و جنگ افروزی هستند كه شما را ناخواسته وارد بازی خونین جنگ كنند.

پیامبر مهربانی و صلح هم كه باشی و لقب خدایی «رحمـﺔٌ للعالمین» هم كه داشته باشی، باز از جنگ و جهاد با نامردان و نامردمان گریزی نخواهی داشت. مگر نه آن كه تاریخ، چند ده جنگ (غزوه و سرّیه) را به نام آن اسوه سلم و سلام و مدارا ثبت كرده است؟ به یاد داشته باشیم كه عمده این جنگ ها هم در سال های پس از هجرت اتفاق افتاد كه پیامبر قدرتی مستقل را در مدینه پی افكند، وگرنه در مكه، جنگی اتفاق نیفتاد، بخشی از سالهای حكومت سیزده ساله مدینه هم با قرارداد صلحی كه میان پیامبر و مشركان بسته شده بود، باز به صلح گذشت. اما وقتی مسلمانان قدرت گرفتند، حقد و حسد كافران و مشركان و منافقان، در كنار ترسشان از شرایط جدید، آنچنان عصبانی شان كرد كه در ده سال آخر زندگی پیامبر نبردهای متعددی را به ایشان تحمیل كردند. به گونه ای كه آن پیامبر صلح و مهربانی به صورت متوسط در هر سال درگیر چند جنگ كوچك و بزرگ در جبهه های مختلف بود و معلوم است كه فرسایش فكری و جسمی برای تدارك مقدمات چنین حمله و دفاعی، جان جوان جامعه نوپای اسلامی را تا چه مایه در معرض تهدید قرار می داد.

همه این ها حاكی از آن است كه بشر را از جنگ و جهاد گریزی نیست. چرا كه قلدران و زورگویان و چپاولگران جنگ طلب، همیشه بوده و هستند و خواهند بود. حتی برای ایجاد صلح هم باید به جنگِ جنگ افروزان رفت و طومار حیات سراسر هجمه و هجومشان را در هم پیچید.

ملت بزرگ ما هم در چنین شرایطی بود كه برای دفاع از خود، ناچار به جنگ شد. هنوز از تب و تاب انقلابی بزرگ و مردمی فارغ نشده بوده و هنوز نهادهای سیاسی، نظامی و اجتماعی و اقتصادیش را به درستی بنیان ننهاده بود كه همسایه ای شرور، به تحریك گاوچرانان بین المللی و قداره بندان جهانی و نوكران حقیر و ذلیل شان در منطقه، خاك خانه ما را زیر ضربه چكمه پوشان خویش گرفت. ناچار فرزندان دلیر و دلاور این ملت بزرگ، با عزمی جزم، به رهبری امامی از جنس ملكوت، به میدان آمدند و با دستی خالی، تجربه ای اندك و در شرایطی نابرابر، در زمینی به وسعت صدها كیلومتر و در زمانی به درازای دو جنگ جهانی، بزرگ ترین حماسه دفاعی جهان را پدید آوردند و با شهادت ها و رشادت های فراوان، اجازه ندادند حتی وجبی از خاك پاك ایران از دامن آن جدا شود. در چند قرن اخیر، این تنها جنگی بود كه ایران در آن كوچك تر نشد.

شگفتا كه در این میان، اغلب قلم به دستان غریبه پسند، همان ها كه در ستایش سربازان روسی و چینی و كره ای و ویتنامی شعر صادر می فرمودند و قصه می ساختند، سكوت كردند و هیچ صدایی در حمایت از دلیرمردان وطن از این جماعت مدعی ایران دوستی بلند نشد.

سكوت خائنانه و طعنه های ناجوانمردانه اینان باعث شد جوانانی از جنس همان دلاورمردان به میدان بیایند و عاشقانه و صادقانه، به ثبت و ضبط حادثه برخیزند، تا جنس تازه ای از اندیشه و تفكر در عرصه جنگ و فرهنگ، ساری و جاری گردد.

بی شك آیندگانی كه خود شاهد این حماسه بزرگ ملی و مذهبی نبوده اند، در آیینه همین آثار است كه می توانند یكی از درخشانترین فصل های تاریخ معاصر كشورشان را به تماشا بنشینند. بازبینی و انتخاب بهترین های این آثار در سه سال گذشته، كاری ست كه شانزدهمین جایزه كتاب سال دفاع مقدس با همین نیت به آن پرداخته است.  

اینجانب دست همه شاعران، نویسندگان، مؤلفان، مترجمان، پژوهشگران و هنرمندانی را كه در عرصه دفاع مقدسِ مردم سرزمینشان قلم می زنند به گرمی می فشارم و از داوران ارجمند، مسئولان كتابخانه تخصصی جنگِ حوزه هنری و مسئولان سازمان ادبی، هنری دفاع مقدس به خاطر همراهی هایشان تشكر می كنم.

امید كه این تلاش ها كمكی باشد به ارتقای فرهنگ دفاع مقدس كه نیاز همیشه ماست در برابر هجمه و هجوم قدرت های سلطه گر بین المللی و منطقه ای فرهنگی كه سرشار از صلابت و شجاعت و جوانمردی و ایثار و شهادت است و دین و دنیای ما به آن بسته است.